Ung thư cổ họng là gì?

Ung thư cổ họng là gì? Ung thư cổ họng (vòm họng) là loại ung thư ác tính rất nguy hiểm. Là bệnh đứng đầu trong các loại ung thư vùng đầu – mặt – cổ, là 1 trong 10 loại ung thư phổ biến nhất ở nước ta. Ung thư cổ họng rất khó phát hiện sớm do các dấu hiệu dễ nhầm lẫn với bệnh thông thường.

 Triệu chứng

+ Đau họng dai dẳng:

Ho và đau họng dai dẳng không rõ nguyên nhân rất có thể là dấu hiệu ung thư vòm họng. Vì thế, khi cổ họng thường xuyên ngứa và đau dai dẳng, đó có thể là dấu hiệu sớm của bệnh ung thư vòm họng.

+ Ho, khạc ra máu:

Ho khạc ra máu là triệu chứng rất nguy hiểm báo hiệu các căn bệnh về họng như viêm phổi, viêm phế quản, thậm chí là ung thư vòm họng. Nhưng riêng với căn bệnh ung thư vomg họng, máu khi ho thường có màu đỏ tươi và pha trộn với chất nhầy.

Các bác sĩ cho biết, để nhận biết bệnh nhân có bị ung thư vòm họng dễ nhất thường dựa trên dấu hiệu là chảy nước mũi một bên kèm theo máu.

+ Khó nuốt:

Khó nuốt là một trong những triệu chứng rõ ràng nhất ở người bệnh ung thư vòm họng. Khi khối u phát triển trong cổ họng, lập tức sẽ hình thành một vật cản ngăn chặn thức ăn đi xuống qua đường cổ, gây ra cảm giác khó nuốt cho người bệnh.

+ Ù tai một bên:

Ù tai một bên, tiếng ù thường trầm như tiếng còi tàu, hoặc có cảm giác nút kín lỗ tai, ù tự nhiên xuất hiện (trước đó không có ngã, chấn thương hay va đập gì vào vùng tai), kéo dài liên tục, có thể tăng dần, có thể kèm theo giảm nghe mức độ nhẹ cùng bên tai bị ù.

Triệu chứng ù tai là do u chèn ép vào vòi tai gây tắc vòi tai và viêm tai giữa ứ dịch cùng bên u. Triệu chứng ù tai ngày càng tăng lên.

+ Giọng nói thay đổi:

Căn bệnh ung vòm họng có thể gây ra hiện tượng khàn giọng do thay đổi âm vực của giọng nói. Đó là lý do vì sao những người bệnh ung thư vòm họng thường có giọng nói hoàn toàn thay đổi so với ban đầu.

 Nguyên nhân

– Các yếu tố môi trường:

Những người thường xuyên tiếp xúc với môi trường có nhiều khói bụi, chất khí độc hại, đặc biệt là hydrocacbon thơm. Trước khi vào làm hại phổi thì nó phải đi qua đường vòm họng của bạn, kích thích và sản sinh các tế bào ung thư phát triển tại đây.

– Thức ăn lên men:

Theo một nghiên cứu thì những người thường xuyên ăn các thức ăn lên men như dưa, cà, trứng, các loại củ, cá muối có nguy cơ mắc bệnh về vòm họng cao hơn những đối tượng khác.

– Virus Epstein-barr:

Khi sinh thiết khối u vòm họng người ta đã tìm thấy gen của virus epstein- Barr. Do đó, đây cũng được nghi ngờ là một yếu tố gây nên căn bệnh ung thư vòm họng cho bạn.

– Yếu tố di truyền:

Các nghiên cứu về di truyền học đã tìm thấy sự liên quan giữa các gen ức chế u và bệnh ung thư vòm họng.

Trong khi quá trình nghiên cứu, tìm kiếm họ đã không tìm thấy gen ức chế u ở những người mắc ung thư này như những người bình thường khác.

– Tuổi tác và giới tính:

Ung thư vòm họng có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên lứa tuổi thường gặp nhất của căn bệnh này chiếm đến 70% là từ 30-55 tuổi.

Về giới tính, thông thường tỉ lệ nam/nữ là 2,5/1. Sở dĩ nam nhiều hơn nữ là do nam giới thường tiếp xúc với nhiều khí độc từ môi trường làm việc nặng nhọc, độc hại, hút thuốc lá, uống rượu bia,… nhiều hơn nữ giới.

– Uống rượu, bia nhiều:

Nguyên nhân chiếm 1/3 trong tổng số các nguyên nhân khiến bạn mắc phải căn bệnh ung thư nguy hiểm này là do uống nhiều rượu bia.

– “Yêu” bằng miệng:

Tình dục bằng miệng có những ẩn họa không hề nhỏ. Bạn có thể dễ dàng mắc phải các căn bệnh da liễu hay bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như lậu, giang mai, mụn rộp sinh dục,…

Đặc biệt là nhiễm virus HPV – chủng virus gây u nhú trên cơ thể người hay còn gọi là bệnh sùi mào gà. Nếu chữa trị không kịp thời hay chưa dứt điểm, biến chứng của bệnh sẽ dẫn đến căn bệnh ung thư vòm họng khủng khiếp này.

 Các xét nghiệm chẩn đoán ung thư cổ họng

+ Nội soi NBI.
+ Sinh thiết.
+ Chọc hút hạch làm FNA.
+ Chụp CT Scanner hay chụp MRI.
+ Xét nghiệm sinh hoá.
+ Triệu chứng lâm sàng.

Điều trị

– Tia xạ

Với bệnh ung thư vòm họng, xạ trị là phương pháp điều trị quan trọng nhất, chiếu tia nguyên cả khối u và hạch cổ nếu có. Nhờ tiến bộ của khoa học kỹ thuật, các bác sỹ có thể xác định chính xác trường chiếu tia dựa vào các hình ảnh không gian ba chiều giúp tăng tối đa tác dụng của tia xạ trên khối u đồng thời hạn chế làm tổn thương mô lành.

– Hóa chất

Trước đây hóa chất chỉ được sử dụng khi ung thư vòm họng có di căn xa hoặc khi điều trị tia xạ thất bại. Tuy nhiên xu hướng hiện nay là điều trị tia xạ kết hợp với hóa chất ngay từ đầu nhằm tăng hiệu quả điều trị triệt để khối u.

– Hoá trị kết hợp với xạ trị

Khi hai phương pháp điều trị được kết hợp, hóa trị giúp tăng cường hiệu quả của xạ trị. Điều này được gọi là điều trị kết hợp đồng thời hoặc chemoradiation. Tuy nhiên, tác dụng phụ của hóa trị được thêm vào các tác dụng phụ của xạ trị, đồng thời tạo khó khăn hơn để chịu đựng điều trị.

– Phẫu thuật

Do vòm họng nằm ở vị trí giải phẫu chật hẹp và sâu nên trước đây phẫu thuật không có vai trò quan trọng trong điều trị triệt để mà chỉ có ích trong việc lấy bệnh phẩm để chẩn đoán bệnh. Ngày nay với sự tiến bộ của phẫu thuật nền sọ, kết hợp với nội soi đã mở ra cơ hội chữa khỏi bệnh cho những bệnh nhân ung thư vòm họng kém đáp ứng với tia xạ như thể sừng hóa hoặc tái phát. Ngoài ra phẫu thuật còn có thể loại bỏ các hạch di căn ở vùng cổ giai đoạn còn khu trú.

– Trị liệu bằng phương pháp thuốc đặc trị

Có rất nhiều phương pháp để chữa trị bệnh ung thư vòm họng. Tuy nhiên, cho dù chúng ta sử dụng biện pháp nào đi chăng nữa thì vẫn có những mặt hạn chế nhất định, ví dụ như phương pháp hóa trị sẽ làm ảnh hưởng đến cơ thể, gây mệt mỏi, suy kiệt sức khỏe của người điều trị; hoặc phương pháp xạ trị là dùng tia X để tiêu diệt các tế bào ung thư nhưng lại không thể tiêu diệt hết tất cả các khối u, làm khối u vẫn có thể phát triển và di căn,… Hiện nay có một số nghiên cứu về thuốc đặc trị tại nước ngoài tuy nhiên hiệu quả vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm.

Ngoài các phương pháp điều trị cơ bản như trên, các nhà khoa học hiện nay đang nỗ lực nghiên cứu các phương pháp điều trị ung thư vòm họng mới dựa trên sinh học phân tử, công nghệ gen, miễn dịch học… và bước đầu đã cho thấy hiệu quả điều trị tích cực. Tiên lượng bệnh còn phụ thuộc nhiều vào thể ung thư, ung thư biểu mô không biệt hóa có tiên lượng tốt nhất vì rất nhạy cảm với tia xạ, ung thư mô liên kết có tiên lượng kém nhất.

Các phương pháp hỗ trợ điều trị

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp hỗ trợ điều trị từ thực phẩm bổ sung tới thảo dược. Rất nhiều người bệnh ung thư cổ họng có thể sống cuộc sống bình thường trong nhiều năm nếu được điều trị và chăm sóc tốt.

Fucoidan

Fucoidan là chất có trong một số loại rong biển Nhật như rong Mozuku (Cladosiphon okamuranus) và Mekabu (Undaria pinnatifida) có tác dụng ức chế tế bào ung thư. Ngăn khối u hình thành các mạch máu mới để lấy chất dinh dưỡng. Và giúp làm giảm tác dụng phụ của quá trình hóa trị, xạ trị.

Theo thống kê tại Trung Tâm Nghiên cứu ung thư Fred Hutchinson thuộc đại học Washington của Mỹ công bố một cuộc khảo sát cho thấy thì ít nhất 80% bệnh nhân ung thư thừa nhận là có sử dụng một số loại dược phẩm hỗ trợ mà trong đó Fucoidan chiếm đa số.

Nấm lim xanh

Y khoa thế giới ghi nhận một liệu pháp hỗ trợ chữa trị ung thư xuất phát từ Việt Nam đang được nghiên cứu và thử nghiệm đó là sử dụng Nấm lim xanh – một loài nấm đặc hữu mọc trên gốc và thân cây lim xanh thuộc Suối Bùn, Huyện Tiên Phước, Tỉnh Quảng Nam.

Tạp chí Tin tức Y tế xuất bản tại Mỹ số ra tháng 5/2012 cho biết các bác sỹ ở bệnh viện St. John tại Birmingham nước Anh đã thử nghiệm sử dụng nấm lim xanh trong hỗ trợ điều trị ung thư và cho kết quả khả quan.

Xáo tam phân

Ngày 24.09.2012 Sở y tế Khánh Hòa đã gửi công văn số 1885/SYT – NDV và mẫu xáo tam phân khai thác ở Khánh Hòa ra viện dược liệu nhờ xác minh. Đến ngày 14.11.2012, Viện dược liệu trả lời Sở Y tế Khánh Hòa với công văn số 539/VDL-QL KHĐT với nội dung kết quả nghiên cứu cây xáo tam phân. Nội dung công văn đã ghi rõ, sơ bộ ban đầu đã xác định thành phần hóa học, tác dụng sinh học và độc tinh cấp của mẫu cây cây xao tam phân được lấy ở Khánh Hòa. Viện dược liệu kết luận xáo tam phân được lấy ở Khánh Hòa có các thành phần: flavonoid, saponin, alcaoid và chủ yếu là courmarin và triterpenoid.

Các thí nghiệm cho thấy xáo tam phân có tác dụng ức chế tốt viêm gan cấp ở thí nghiệm trên chuột nhắt trắng, có tác dụng độc đối với 5 dòng tế bào ung thư: ung thư gan Hep-G2, ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8 và ung thư cổ tử cung Hela (mạnh nhất với ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung). Với độc tính thấp, xáo tam phân khá an toàn khi sử dụng. Cũng theo công văn, bước đầu đã xác định trong cây xáo tam phân ở Khánh Hòa có các nhóm chất quý hiếm như flavonoid, saponin, alcaoid và courmarin và triterpenoid, đây là những hợp chất rất cần thiết cho quá trình tổng hợp bào chế sản phẩm hỗ trợ điều trị ung thư.

Tam thất bắc

Hoạt chất trong Tam thất bắc giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, giảm sự hủy hoại của tế bào ung thư đến các cơ quan bên trong cơ thể. Trong quá trinh xạ trị phải dùng tia điện từ cũng như hóa trị cần truyền rất nhiều loại chất độc hại vào cơ thể thì việc đào thải bớt các dạng chất độc này bằng các loại thuốc tây là không đủ, người bệnh dùng tam thất để hỗ trợ hệ bài tiết cũng như tăng cường sức mạnh cho tế bào lành tính giúp cơ thể trở nên khỏe mạnh hơn, hạn chế tối đa do quá trình điều trị từ hóa chất gây ra.

Qua những kết quả khám lâm sàng và thực tế sử dụng cho thấy người dùng tam thất kết hợp với những phương pháp điều trị ung thư hiện đại mang lại hiệu quả rất tốt.

Trước khi dùng bất kỳ chế phẩm bổ sung hay thảo dược bên ngoài, phải hỏi ý kiến bác sĩ.

Ngoài ra, trái cây và rau quả là những thực phẩm rất tốt cho sức khỏe của người bệnh, là nhóm thực phẩm giàu vitamin và chất xơ. Theo đó, trong thực đơn hàng ngày, nhóm trái cây và rau quả nên chiếm 20-30%, nên dùng các loại rau quả ít đạm với hàm lượng kali thấp.

Thông thường, bệnh nhân ung thư gan sẽ trải qua những trạng thái cảm xúc như sợ hãi, giận dữ, trầm cảm thậm chí buông xuôi. Chính vì vậy, gia đình và bạn bè cần động viên, khích lệ giúp người bệnh giảm lo lắng, căng thẳng, hợp tác điều trị để có kết quả cao nhất.