Ung thư gan và cách phòng tránh

Ung thư gan và cách phòng tránh. Ung thư gan bắt đầu trong các tế bào gan. Ung thư gan khó nhận biết sớm do triệu chứng nghèo nàn và người bệnh dễ chủ quan bỏ qua. Khi đã phát hiện thì đã tiến triển nặng, khó điều trị và tỷ lệ tử vong cao.

 Nguyên nhân

Theo nhiều tài liệu nghiên cứu từ trước tới nay, ung thư gan phát sinh chủ yếu do 5 nguyên nhân sau.

– Do viêm gan: Việc uống quá nhiều bia rượu, hút thuốc lá và sử dụng nhiều chất kích thích khác dẫn tới viêm gan B, C lâu ngày chuyển hóa thành ung thư gan.Do đó khi bị nhiễm virut thì mọi người cần chữa trị bệnh viêm gan cho triệt để.

– Do nguồn nước bị ô nhiễm: Nhiều nhà máy lén lút thải chất độc hại ra ngoài môi trường hay thói quen sử dụng nhiều thuốc trừ sâu của bà con nông dân khiến nguồn nước bị ô nhiễm trầm trọng. Đặc biệt là nước mương, tiếp đó đến nước sông, nước giếng mức ô nhiễm thấp nhất. Vì vậy tại các nông thôn chưa có hệ thống xử lý nước thì nên khuyến khích mọi người sử dụng nước giếng.

– Hóa chất gây ung thư: Tiếp xúc với thạch tín, nhựa viny,… lâu ngày cũng dễ dẫn đến ung thư gan. Ngoài ra, trong thuốc trừ sâu, rượu, xá xị…cũng chứa các chất gây ung thư.

– Do ăn những thực phẩm bị mốc: trong các nguyên liệu, ngũ cốc và thực phẩm mốc chứa nhiều chất độc Aflatoxin B là chất chủ yếu gây ung thư.

– Ngoài ra một vài yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan như di truyền. lây nhiễm kí sinh trùng, dư thừa dinh dưỡng, thiếu hụt vitamin A, B1, bệnh thừa sắt…

 Triệu chứng

+ Giai đoạn đầu:

Rối loạn tiêu hóa nhẹ: Ăn không ngon, ăn ít, đầy bụng, khó tiêu, đại tiện khó khăn.

Thỉnh thoảng có cảm thấy đau hoặc tức hạ sườn phải nhưng không đáng kể.

Cơ thể mệt mỏi, đôi khi sốt nhẹ nhưng tự khỏi, cơ thể giảm cân từ 1 – 2 kg mỗi tháng.

Phát hiện thấy khối u vùng hạ sườn phải hoặc khám sức khỏe định kỳ phát hiện khối u qua siêu âm.

Những triệu chứng trên thường không rõ rệt và dễ bị người bệnh bỏ qua.

+ Các giai đoạn sau:

Đau vùng gan: Đau vùng hạ sườn phải, thường gặp vào thời kỳ giữa và cuối, đau tức hoặc như dao đâm. Thường trên nửa số bệnh nhân có đau vùng gan, đau xuyên lên vai phải và lưng.

Bụng trên có biểu hiện đầy, tức bụng, xuất hiện sớm và thường kèm theo những triệu chứng rối loạn tiêu hóa nhưng ít được chú ý. Khi muộn thì xuất hiện nước bụng và cổ trướng.

Chán ăn là triệu chứng sớm nhất của bệnh nhưng ít được chú ý và dần dần xuất hiện buồn nôn, nôn, tiêu chảy nặng lên đã là giai đoạn cuối.

Những triệu chứng khác như mệt mỏi, sút cân, sốt và xuất huyết là những triệu chứng của thời kỳ cuối mà tiên lượng đã rất xấu.

Gan phình to (khối u vùng bụng trên) trên 90% số bệnh nhân đến khám là gan to, cứng, mặt gồ ghề hoặc ấn đau đấy là biểu hiện của ung thư gan giai đoạn cuối.

Khi gan bị xơ, lá lách sẽ to.

Cổ trướng là triệu chứng của thời kỳ cuối, nước bụng thường màu vàng cỏ úa hoặc màu đỏ (có máu), thuốc lợi tiểu thường không có hiệu quả.

Khi thấy da vàng thường xuất hiện vào thời kỳ cuối biểu hiện của xơ gan.

 Các xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán ung thư gan

+ Xét nghiệm AFP trong máu:

Độ tin cậy của xét nghiệm AFP này rất cao 90%: tức là nếu xét nghiệm là dương tính (AFP tăng lên) thì 90% bệnh nhân đó mắc bệnh ung thư tế bào gan. Nhưng độ chính xác của xét nghiệm chỉ đạt từ 40%, tức là trong số bệnh nhân bị ung thư tế bào gan, chỉ có 40% có kết quả dương tính. Nói cách khác ở người có kết quả xét nghiệm âm tính, không thể xác định người đó không mắc bệnh.

+ Siêu âm:

Siêu âm là 1 xét nghiệm chẩn đoán ung thư gan thông thường nhất được sử dụng để phát hiện ung thư gan. Độ nhạy cảm của xét nghiệm này là 68%-87% (tức là hễ 100 người có khối u trong gan được siêu âm thì có 68-87 người được phát hiện).

 Các giai đoạn ung thư

+ Ung thư gan giai đoạn 1 (đầu kỳ): Giai đoạn này, vết thương khối u có đường kính ít hơn 2cm, chưa xuất hiện huyết dịch, chưa có hạch di căn.

+ Ung thư gan giai đoạn 2 (giữa kỳ): Ung thư gan nguyên phát có vùng tổn thương đường kính khoảng 2cm. Khối u xuất hiện gần các mạch má.
Một loại khác xuất hiện ung thư với vùng tổn thương của khối u đường kính nhỏ hơn 2cm nhưng lại xuất hiện từ 2 vùng khối u trở lên, cách xa mạch máu và chưa xâm hại đến mạch máu.

+ Ung thư giai đoạn 3 (giữa – cuối kỳ): vùng tổn thương của khối u to hơn 2cm, hiện tượng khối u xâm hại mạch máu bắt đầu xuất hiện.

+ Ung thư kỳ 4 (giai đoạn cuối): Lá gan đã có tế bào ung thư gan biểu mô phát triển ra mặt ngoài của gan.

 Phòng ngừa

– Sử dụng thực phẩm tươi sạch: giảm thiểu việc ăn uống bên ngoài sẽ giúp kiểm soát tốt lượng độc chất tiềm ẩn trong thực phẩm đưa vào cơ thể.

– Quản lý việc uống rượu bia hợp lý: giảm khối lượng và tần suất tiêu thụ rượu bia sẽ giảm gánh nặng cho gan.

– Thường xuyên vận động thể chất: giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể để chống lại các tác nhân gây hại.

– Cải thiện môi trường sống: giúp giảm các nguy cơ ô nhiễm tấn công và gây hại cho gan.

– Tăng cường miễn dịch giúp cơ thể luôn vững vàng trước các tác nhân gây hại, giảm nguy cơ các bệnh, kể cả các bệnh về gan như ung thư gan.

– Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp tầm soát bệnh và kịp thời có giải pháp điều trị kịp thời và hợp lý.

– Chích ngừa viêm gan siêu vi B giúp giảm nguy cơ mắc bệnh viêm gan B, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan.

– Tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ tế bào gan khỏi các tác nhân gây hại để ngăn ngừa các bệnh về gan.

Các phương pháp phòng ngừa khác

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp phòng bệnh Ung thư gan khác nhau từ thực phẩm bổ sung tới thảo dược.

Fucoidan

Fucoidan là một thành phần quý trong tảo/rong biển nâu đã được người Nhật sử dụng từ rất lâu đời như một loại thực phẩm. Chiết xuất fucoidan là 1 poly-saccharide giàu chất béo được phân lập từ tảo nâu, là một sản phẩm tự nhiên đầy hứa hẹn với tác động phòng chống ung thư cao. Chiết xuất fucoidan được chứng minh có thể giúp tăng cường khả năng ô xy hóa các gốc tự do, tăng cường miễn dịch một cách tối ưu.

Fucoidan  có trong một số loại rong biển Nhật như rong Mozuku (Cladosiphon okamuranus) và Mekabu (Undaria pinnatifida) có tác dụng ức chế tế bào ung thư.

Nấm lim xanh

Y khoa thế giới ghi nhận một liệu pháp phòng ngừa ung thư xuất phát từ Việt Nam đang được nghiên cứu và thử nghiệm đó là sử dụng Nấm lim xanh – một loài nấm đặc hữu mọc trên gốc và thân cây lim xanh thuộc Suối Bùn, Huyện Tiên Phước, Tỉnh Quảng Nam.

Tạp chí Tin tức Y tế xuất bản tại Mỹ số ra tháng 5/2012 cho biết các bác sỹ ở bệnh viện St. John tại Birmingham nước Anh đã thử nghiệm sử dụng nấm lim xanh trong phòng ngừa ung thư và cho kết quả khả quan.

Xáo tam phân

Ngày 24.09.2012 Sở y tế Khánh Hòa đã gửi công văn số 1885/SYT – NDV và mẫu xáo tam phân khai thác ở Khánh Hòa ra viện dược liệu nhờ xác minh. Đến ngày 14.11.2012, Viện dược liệu trả lời Sở Y tế Khánh Hòa với công văn số 539/VDL-QL KHĐT với nội dung kết quả nghiên cứu cây xáo tam phân. Nội dung công văn đã ghi rõ, sơ bộ ban đầu đã xác định thành phần hóa học, tác dụng sinh học và độc tinh cấp của mẫu cây cây xao tam phân được lấy ở Khánh Hòa. Viện dược liệu kết luận xáo tam phân được lấy ở Khánh Hòa có các thành phần: flavonoid, saponin, alcaoid và chủ yếu là courmarin và triterpenoid.

Các thí nghiệm cho thấy xáo tam phân có tác dụng ức chế tốt viêm gan cấp ở thí nghiệm trên chuột nhắt trắng, có tác dụng độc đối với 5 dòng tế bào ung thư: ung thư gan Hep-G2, ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8 và ung thư cổ tử cung Hela (mạnh nhất với ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung). Với độc tính thấp, xáo tam phân khá an toàn khi sử dụng. Cũng theo công văn, bước đầu đã xác định trong cây xáo tam phân ở Khánh Hòa có các nhóm chất quý hiếm như flavonoid, saponin, alcaoid và courmarin và triterpenoid, đây là những hợp chất rất cần thiết cho quá trình tổng hợp bào chế sản phẩm phòng ngừa ung thư.

Tam thất bắc

Củ tam thất Bắc còn được gọi là sâm tam thất là một loại “thảo dược” Đông y thuộc họ nhà sâm. Tại nước ta, loại thảo dược này được trồng tại một số vùng núi độ cao 1500m trở lên, có khi hậu mát mẻ như Hà Giang, Sapa – Lào Cai….Tam thất Bắc có tác dụng ức chế tốc độ hình thành và phát triển của tế bào ung thư nên rất thích hợp dùng để phòng bệnh.

Hoạt chất trong Tam thất bắc giúp hỗ trợ hệ miễn dịch. Người bình thường dùng tam thất để hỗ trợ hệ bài tiết cũng như tăng cường sức mạnh cho tế bào lành tính giúp cơ thể trở nên khỏe mạnh hơn, hạn chế tối đa sự xuất hiện của tế bào ung thư.

Trước khi dùng bất kỳ chế phẩm bổ sung hay thảo dược bên ngoài, phải hỏi ý kiến bác sĩ.